Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται το κοινωνικό άγχος ;

Όλοι μας κάποια στιγμή έχουμε βιώσει στη ζωή μας κοινωνικό άγχος. Όταν όμως το άγχος αρχίζει να βιώνεται όλο και πιο συχνά και σε περισσότερες καταστάσεις τότε μπορεί να ονομαστεί «διαταραχή κοινωνικού άγχους». Το κοινωνικό άγχος βιώνεται είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα σε πολλές καταστάσεις της ζωής μας, προκαλεί ένταση, ανησυχία και φόβο για καταστάσεις στις οποίες εμπλέκονται και άλλοι άνθρωποι.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση «το κοινωνικό άγχος είναι ένας έντονος και επίμονος φόβος έναντι μιας ή περισσότερων κοινωνικών καταστάσεων κατά τη διάρκεια των οποίων το άτομο είναι εκτεθειμένο σε γνωστούς ή άγνωστους ανθρώπους. Φοβάται ότι θα ενεργήσει με έναν τρόπο που θα είναι ταπεινωτικός και θα τον φέρει σε αμηχανία». Με λίγα λόγια το κοινωνικό άγχος είναι ο φόβος που έχουμε για το τι θα σκεφτούν οι άλλοι για μας.

Οι κοινωνικές καταστάσεις τις οποίες φοβούνται τα άτομα με τη διαταραχή κοινωνικού άγχους είναι : η δημόσια ομιλία, η συζήτηση με αγνώστους, η έκφραση της προσωπική άποψη, η συζήτηση με προϊσταμένους ή με εκπροσώπους άλλων μορφών εξουσίας. Συνηθισμένες συμπεριφορές τους είναι να απορρίπτουν προσκλήσεις σε κοινωνικές εκδηλώσεις, να μην συζητούν για τα προσωπικά τους, να μην τρώνε δημόσια, να φοβούνται να χρησιμοποιήσουν τις δημόσιες τουαλέτες , να αποφεύγουν να είναι το κέντρο της προσοχής.

Η διαταραχή του κοινωνικού άγχους δεν προκαλείται από έναν και μόνο παράγοντα, αλλά είναι το αποτέλεσμα ενός συνδυασμού παραγόντων όπως η κληρονομικότητα, οι εμπειρίες και την οικογένεια και από την ευρύτερη κοινωνία.

Πώς η σκέψη λειτουργεί εναντίον ;

Όταν υπάρχει ισχυρός εξωτερικός έλεγχος , τα άτομα με διαταραχή κοινωνικού άγχους είναι σε μεγάλο ποσοστό αγχώδεις και καταθλιπτικοί. Η σκέψη τους λειτουργεί πάντα υπέρ των άλλων με αποτέλεσμα να πιστεύουν ότι οι άλλοι είναι περισσότεροι ικανοί και άξιοι ώστε να μπορούν να ελέγχουν τι θα συμβεί.

Όταν έχουν υπερβολικές απαιτήσεις από τον εαυτό τους όσον αφορά τη συμπεριφορά τους σε χώρο με πολλά άτομα .Εκείνες τις στιγμές απαιτούν από τον εαυτό τους να μην προσβάλλουν τους άλλους, να έχουν πάντα καλούς τρόπους, να είναι σωστά ντυμένοι και να συμπεριφέρονται άψογα. Συνήθως οι προσδοκίες που έχουν από τον εαυτό τους είναι υπερβολικές με αποτέλεσμα να απογοητεύονται και να νιώθουν άσχημα στο τέλος.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση αποτελεί χαρακτηριστικό των ανθρώπων με κοινωνικό άγχος, που σημαίνει ότι αμφιβάλλουν ότι έχουν επαρκείς κοινωνικές δεξιότητες ή ότι διαθέτουν την ικανότητα να κάνουν μια σύντομη συζήτηση. Ακόμα κι’ αν η συζήτηση ήταν επιτυχημένη δεν πιστεύουν ότι θα έχει θετικό αποτέλεσμα αλλά ότι θα απορριφθούν από τα άλλα άτομα.

Προκειμένου να διαγνωσθεί η διαταραχή κοινωνικού άγχους σε ένα άτομο, θα πρέπει να πληρούνται τα παρακάτω κριτήρια:

 Το άτομο θα πρέπει να αντιλαμβάνεται ότι ο φόβος του είναι υπερβολικός και πως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα φοβόντουσαν σε αντίστοιχες καταστάσεις.

 Η διαταραχή του κοινωνικού άγχους να επηρεάζει σημαντικούς τομείς της ζωής του ατόμου όπως η εργασία, το σχολείο.

 Το άτομο αποφεύγει τις καταστάσεις που του προκαλούν άγχος ή από τις οποίες υποφέρει.

Εκτός από το ψυχολογικό επίπεδο η διαταραχή κοινωνικού άγχους έχει επιπτώσεις και σε σωματικό επίπεδο. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι ταχυκαρδία, ναυτία, κόμπος στο λαιμό, πόνος στο στήθος, θολή όραση, πονοκέφαλος, έξαψη, ρίγος, κοκκίνισμα.

Πως μπορώ να βοηθήσω τον εαυτό μου ;

Αποφεύγω την αποφυγή

Κάθε φορά που αποφεύγεις μια κατάσταση που σε αγχώνει ανταμείβεις το άγχος σου και την κάνεις χειρότερη. Ενώ όταν αποφασίσεις να αντιμετωπίσεις το άγχος σου , έχεις την ευκαιρία να υποτάξεις τους φόβους σου.

Αντιμετώπισε μια αύξηση του άγχους ως ευκαιρία.

Τα άτομα που αντιμετωπίζουν ως ευκαιρία παρά ως απειλή μια κατάσταση η οποία προκαλεί άγχος σημειώνουν την πιο γρήγορη πρόοδο γιατί βιώνουν την κατάσταση ως ευκαιρία και όχι ως απειλή.

Αντάμειψε τον εαυτό σου για την επιτυχία

Για την αντιμετώπιση του κοινωνικού άγχους χρειάζεται θάρρος και δύναμη, η οικογένεια και οι φίλοι μπορούν να αποτελέσουν στήριγμα και πηγή ενθάρρυνσης. Επίσης, είναι σημαντικό να επιβραβεύεις τον εαυτό σου για κάθε μια επιτυχία σου.

Ο καθένας μπορεί να απελευθερώσει τις δυνατότητες του και να νικήσει τους φόβους του αρκεί να είναι αποφασισμένος να αντιμετωπίσει τον ίδιο του τον εαυτό .

Το μακρινό 2015 με είχε καλέσει ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του 5ου Γυμνασίου Νέας Ιωνίας να μιλήσω για τον παιδικό εκφοβισμό. H προσέλευση των γονέων ήταν μικρή όμως το πιο εντυπωσιακό που αντιμετώπισα ήταν το επιθετικό ύφος του διευθυντή ο οποίος μου είπε ότι δεν θα έπρεπε να τους μιλήσω γι' αυτό το θέμα επειδή δεν είχαν τέτοιου είδους προβλήματα στο σχολείο τους.

Το θέμα δεν το επέλεξα εγώ αλλά ο Σύλλογος που γνώριζε προβλήματα τα οποία ο διευθυντής αγνοούσε...

Ας μην αναρωτιόμαστε γιατί η κατάσταση στα σχολεία έχει φτάσει σε τόσο ακραία σημεία.

 Παιδιά και βία , γιατί η Ψυχολογία πρέπει να ενταχθεί ως μάθημα στα σχολεία ;

https://www.lifo.gr/stiles/optiki-gonia/giati-prepei-na-entahthei-mathima-tis-psyhologias-sta-sholeia

Στο το τεύχος του περιοδικού LIFO που κυκλοφορεί απαντώ στις ερωτήσεις του δημοσιογράφου Γιάννη Πανταζόπουλο σχετικά με τα φαινόμενα βίας μεταξύ των παιδιών και γιατί θεωρώ σημαντικό την ένταξη του μαθήματος της Ψυχολογίας στα σχολεία.

Παιδική βία και πως μπορούν να προστατευθούν τα παιδιά. 

 «Η ψυχοθεραπεία σε συνδυασμό με τη μέθοδο Tomatis® άλλαξαν τη ζωή μου»

Η συνέντευξη με τη Β (26 ετών) ξεκίνησε ως μια συζήτηση που αφορούσε τον απολογισμό της θεραπείας της. Η Β εξέφρασε την επιθυμία να δημοσιευθεί αυτή η κατάθεση ψυχής που αποδεικνύει ότι τα πάντα είναι εφικτά όταν υπάρχει ΘΕΛΗΣΗ ΓΙΑ ΑΛΛΑΓΗ .

Ποιος ήταν ο λόγος που με επισκέφθηκες αρχικά ;

Έβλεπα χρόνια τον εαυτό μου να διαφέρει από τους υπόλοιπους και πάντα πίστευα ότι χρειάζομαι βοήθεια από ειδικό όμως ποτέ δεν τολμούσα να ζητήσω βοήθεια και πάντα το ανέβαλα βρίσκοντας δικαιολογίες και ελαφρυντικά για τον εαυτό μου. Πριν τρία χρόνια ένας σημαντικός άνθρωπος στη ζωή μου, μου έδωσε να καταλάβω ότι οι αντιδράσεις μου δεν ήταν φυσιολογικές. Αισθανόμουν μέσα μου ότι πάλευα, υπήρχα και δεν ζούσα τη ζωή που ήθελα, δεν γελούσα και εκνευριζόμουν με ανθρώπους που ήταν χαρούμενοι επειδή θεωρούσα ότι αυτό δεν ήταν φυσιολογικό.

Πόσο εύκολο ήταν να με εμπιστευτείς ;

Επειδή από τη φύση μου είμαι πολύ δύσπιστη και κλειστή, μου ήταν πολύ δύσκολο σε σημείο που πίστευα ότι όλο αυτό ήταν ανώφελο. Δεν πίστευα ότι θα έχω αποτελέσματα .

Τελικά γιατί με εμπιστεύτηκες ;

Μου ξεκλείδωσες πράγματα που δεν ήξερα ούτε εγώ για τον εαυτό μου και στην πορεία άλλαξα πράγματα που θεωρούσα φυσιολογικά.

Τι είδους θεραπεία έκανες και για πόσο χρονικό διάστημα ;

Ξεκίνησα με ψυχοθεραπεία για 6 μήνες και στη συνέχεια αν και ήμουν ιδιαίτερα επιφυλακτική σε εμπιστεύτηκα και συνέχισα με τη μέθοδο Tomatis® (3 κύκλους ) η οποία κατάφερε να βάλει τις σκέψεις μου σε τάξη, να με ηρεμίσει , να έχω καλύτερο έλεγχο του εαυτού μου με αποτέλεσμα να μην συμπεριφέρομαι σπασμωδικά όπως παλιά. Επίσης ο συνδυασμός ψυχοθεραπείας και μεθόδου Tomatis® με βοήθησε να επεξεργάζομαι καλύτερα τα δεδομένα της ζωής μου και να παίρνω αποφάσεις για τον εαυτό μου κάτι το οποίο δεν μπορούσα να κάνω πριν.

Περιέγραψε μου τη διαδρομή της θεραπείας σου μέχρι σήμερα ;

Η ψυχοθεραπεία δεν είναι εύκολη, με έβαλε στη διαδικασία να συγκρουστώ με τον εαυτό μου, είδα τα λάθη και τα ελαττώματα μου, έπαψα να δικαιολογώ τον εαυτό μου και απλά προσπάθησα να γίνω καλύτερη. Θέλει χρόνο, στην αρχή ήταν δύσκολα και απογοητευόμουν όμως δεν σταμάτησα ούτε στιγμή να προσπαθώ. Ο εαυτός μας χρειάζεται χρόνο να αλλάξει τα δεδομένα που τόσο καιρό θεωρούσε φυσιολογικά και αυτό γίνεται με δουλειά και εμπιστοσύνη προς τον θεραπευτή.

Πως βλέπεις τον εαυτό σου σε σχέση με το παρελθόν ;

Δεν έχω καμία σχέση με το παρελθόν, έχω αναπτύξει κριτήρια να σκέφτομαι και να λαμβάνω αποφάσεις, ελέγχω τον εαυτό μου, αντιλαμβάνομαι και νιώθω συναισθήματα. Όλα αυτά που βιώνω σήμερα είναι πρωτόγνωρα για μένα, μακάρι να είχα ξεκινήσει νωρίτερα και να μην είχα χάσει τόσο πολύτιμο χρόνο από τη ζωή μου. Η θέληση να ζήσω με έκανε να συνεχίζω ακόμα και όταν η ψυχοθεραπεία ήταν πολύ δύσκολη για μένα.

Τι μήνυμα θέλεις να δώσεις σε όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα , θέλουν να απευθυνθούν σε ειδικό και τελικά δεν το αποφασίζουν ;

Να μην χάνουν άλλο χρόνο από τη ζωή τους, να το τολμήσουν, να μην εγκαταλείψουν την προσπάθεια όσο κι’ αν δυσκολευτούν. Μόνο βρίσκοντας την ψυχική υγεία θα ζήσουν καλύτερα. Εσένα σ’ ευχαριστώ που με βοήθησες μετά από τόσα χρόνια να ζω φυσιολογικά , να αγαπώ τον εαυτό μου και να δίνω αγάπη.

 ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

Ο χρόνος πέρασε γρήγορα και σε λίγο ξεκινάνε οι πανελλαδικές εξετάσεις, η προετοιμασία σου έχει ολοκληρωθεί με αρκετές επαναλήψεις πριν αρκετό καιρό , όμως όσο πλησιάζουν οι μέρες νιώθεις ότι μπορεί να ξεχάσεις τα πάντα ή ότι η προετοιμασία σου δεν είναι αρκετή. Είναι λογικό να νιώθεις όλα αυτά τα συναισθήματα επειδή όλη αυτή η προετοιμασία έχει ως στόχο ένα νέο και πολύ σημαντικό βήμα στη ζωή σου.

Όλα τα συναισθήματα σου αυτή την εποχή περιστρέφονται γύρω από το άγχος που νιώθεις και πολλές φορές δυσκολεύεσαι να ελέγξεις. Τι είναι όμως το άγχος ; Είναι μια δυσάρεστη  κατάσταση που περιλαμβάνει  αρνητικά συναισθήματα και φόβο, με επιπτώσεις τόσο στην ψυχολογία όσο και στο σώμα σου, όπως ιδρώτα, ταχυκαρδία , τρόμο, σωματικοί πόνοι κλπ. Το ζητούμενο αυτή τη στιγμή δεν είναι να αναλύσουμε το άγχος αλλά να πούμε τι μπορείς να κάνεις ώστε η διαδικασία των πανελλαδικών εξετάσεων να είναι πιο ανώδυνη και να αυξήσεις τις πιθανότητες επιτυχίας.

Οργάνωση

Στα πλαίσια της οργάνωσης θα πρέπει να έχεις σταθερό πρόγραμμα διαβάσματος, φαγητού και ύπνου.

Μην ξενυχτάς διαβάζοντας αλλά προτίμησε να ξυπνήσεις νωρίς επειδή το μυαλό σου θα είναι πιο ξεκούραστο .

Κάνε σταθερά διαλλείματα, μην διαβάζεις μέχρι τελικής πτώσεως αλλά κάθε ώρα κάνε ένα μικρό διάλλειμα μερικών, βγες από το δωμάτιο σου.

Όταν διαβάζεις να είσαι με την πλάτη στο παράθυρο ώστε να μην ξεφεύγει η προσοχή σου έξω.

 Ψυχολογικό επίπεδο – επικοινωνία

Διατήρησε καλή επικοινωνία με την οικογένεια σου

Να έχεις κάποιο άτομο με το οποίο θα μπορείς να συζητάς τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες σου

Μην κλείνεσαι στον εαυτό σου και εξέφρασε τις αρνητικές σου σκέψεις

Να έχεις εμπιστοσύνης στον εαυτό σου και στην προετοιμασία που έχεις κάνει.

Γονείς και πανελλήνιες εξετάσεις

Δεν συγκρίνετε  το παιδί με άλλα παιδιά

Δεν ρωτάτε συνέχεια πόσο καλά προετοιμασμένο νιώθει και πως είναι ψυχολογικά

Αποφεύγετε να δείχνετε το άγχος σας

Είστε ενθαρρυντικοί με το παιδί

Δεν σχολιάζετε το πρόγραμμα του και γενικότερα το πως χειρίζεται την τελική του προετοιμασία

Δεν συζητάτε την πιθανότητα αποτυχίας πριν τις πανελλήνιες, αλλά  υποστηρίζετε το παιδί να κάνει το καλύτερο δυνατό.

 

Καλή επιτυχία !!