Η προσωπικότητα του νάρκισσου

Ο όρος νάρκισσος βασίζεται σε ένα πρόσωπο της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, το Νάρκισσο, ο οποίος όταν ανακάλυψε την αντανάκλαση του προσώπου του στα νερά μιας πηγής, γοητεύτηκε τόσο πολύ που δεν μπορούσε να σταματήσει να την κοιτάζει. Απορρίφθηκε τελείως από την εικόνα του την οποία και ερωτεύτηκε και προσπαθούσε να την αγγίξει βυθίζοντας το χέρι του στο νερό, όμως δεν τα κατάφερε με αποτέλεσμα να παραμείνει στη θέση αυτή αυτό-θαυμαζόμενος μέχρι που πέθανε από τη στεναχώρια του. Ο μύθος λέει ότι στη θέση εκείνη φύτρωσε το ομώνυμο λουλούδι ως σύμβολο της ανθρώπινης φθοράς.

Ο ναρκισσισμός είναι μια διαταραχή της προσωπικότητας, της οποίας τα συμπτώματα είναι: μεγαλομανία, έντονη αίσθηση σπουδαιότητας που έχει το άτομο για τον εαυτό του, ανάγκη για θαυμασμό από τους άλλους, φαντασιώσεις δύναμης, εξυπνάδας, επιτυχίας, ομορφιάς, ιδανικής αγάπης, πεποίθηση ότι είναι μοναδικό και ξεχωριστό άτομο οπότε του αξίζουν συναναστροφές ισάξιες και με κύρος.

Για να υπάρξει διάγνωση της ναρκισσιστικής προσωπικότητας θα πρέπει να υπάρξουν τουλάχιστον πέντε κριτήρια:

1) Αλαζονική, υπεροπτική συμπεριφορά, θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο από τους υπόλοιπους με αποτέλεσμα να έχει προβλήματα επικοινωνίας.

2) Έλλειψη ενσυναίσθησης, είναι απρόθυμος να αναγνωρίσει και να δεχτεί τα συναισθήματα και τις ανάγκες των γύρω .

3) Νιώθει φθόνο για τους γύρω του ή πιστεύει ότι οι γύρω του τον φθονούν, συνεπώς θεωρεί ότι βρίσκεται σε μια διαρκή μάχη με τους άλλους ώστε να αποδείξει ότι είναι ο καλύτερος.

4) Εκμεταλλεύεται τους άλλους για την επίτευξη των στόχων του χωρίς να σκέφτεται τις συνέπειες.

5) Έχει την πεποίθηση ότι οι άλλοι θα πρέπει να συμμορφώνονται με τις προσδοκίες και τις αποφάσεις του.

Η προσωπικότητα του νάρκισσου ξεκινάει να διαμορφώνεται νωρίς , από την παιδική του ηλικία. Το οικογενειακό περιβάλλον είναι αυτό που θα δώσει τις πρώτες βάσεις της προσωπικότητας του παιδιού. Σύμφωνα με τον Φρόιντ τα μωρά είναι τα πιο εγωκεντρικά πλάσματα και επιδιώκουν να είναι το επίκεντρο της προσοχής με κάθε τρόπο.

Ο εγωκεντρισμός μειώνεται σημαντικά μέχρι την ηλικία των δέκα ετών και σε αυτό μπορούν να συμβάλλουν και οι γονείς με τα όρια και τους κανόνες που θέτουν. Η εφηβεία χαρακτηρίζεται από επαναστατικές συμπεριφορές των παιδιών, τα οποία στην προσπάθεια τους να ανεξαρτητοποιηθούν καταλήγουν να πιστεύουν πως τα ίδια γνωρίζουν τα πάντα καλύτερα από τους γονείς. Οι γονείς πρέπει από νωρίς να μην εγκλωβίζουν τα παιδιά σε καλούπια σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες , αλλά να ενισχύουν μια ανεξάρτητη προσωπικότητα με κριτική σκέψη.

 Οι κρίσεις πανικού δεν έχουν ηλικία

Διαφορετικοί παράγοντες μπορούν να συμβάλλουν στην πρόκληση των κρίσεων πανικού τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά. Οι κρίσεις πανικού εμφανίζονται ξαφνικά και προκαλούν ιδιαίτερη αναστάτωση τόσο στο άτομο που το βιώνει όσο και στους γύρω του. Τα χαρακτηριστικά των κρίσεων πανικού είναι ταχυπαλμία, τρέμουλο, αίσθημα ασφυξίας, πνιγμού, φόβος απώλειας ελέγχου, φόβος θανάτου, ζαλάδα, τάση λιποθυμίας, εφίδρωση.

Όσον αφορά τα παιδιά, οι παράγοντες που οδηγούν στις κρίσεις πανικού είναι : τα υψηλά επίπεδα «άγχους αποχωρισμού» τα πρώτα χρόνια της ζωής λόγω της ανασφάλειας και του φόβου μην μείνουν μόνα. Ως αποτέλεσμα έχουμε την άρνηση να πάνε σχολείο, την δύσκολη κοινωνικοποίηση με τους συνομήλικους, κλάματα και γκρίνια με μεγάλη ευκολία. Επίσης, τα παιδιά που βιώνουν τραυματικά γεγονότα όπως κακοποίηση, απώλεια γονιού είναι πιο ευάλωτα συναισθηματικά και διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν κρίση πανικού καθώς μεγαλώνουν. Συχνά τα παιδιά που εμφανίζουν κρίσεις πανικού έχουν ψυχρό και μη υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον. Θα πρέπει επίσης να διερευνηθεί εάν το παιδί έχει δεχτεί κακοποίηση.

Στους ενήλικες σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση των κρίσεων πανικού παίζει το άγχος, ο αρνητικός τρόπος σκέψης, η έλλειψη αυτοπεποίθησης, κάποιο σοβαρό γεγονός που έχει αποδιοργανώσει την ψυχολογία τους όπως επίσης και τραυματικά γεγονότα τα οποία μπορεί να υπάρχουν ασυνείδητα από την παιδική ηλικία.

Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες εμφανίζουν πιο συχνά κρίσεις πανικού απ’ ότι οι άντρες λόγω των αυξημένων υποχρεώσεων και της προσπάθειας να διατηρήσουν την ισορροπία ανάμεσα στην επαγγελματική και οικογενειακή ζωή.

Ιδιοσυγκρασιακοί παράγοντες σε συνδυασμό με την ύπαρξη έντονης ψυχολογικής πίεσης για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα αυξάνουν το γενικό επίπεδο σωματικής έντασης με αποτέλεσμα το άτομο να έχει αυξημένες πιθανότητες ώστε να πάθει κρίση πανικού. Η κρίση πανικού εμφανίζεται όταν το άτομο συνειδητά ή ασυνείδητα νιώθει απειλή και είναι ένας μηχανισμός που προστατεύει το σώμα από τον κίνδυνο που νιώθει.

Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους των ανθρώπων που παθαίνουν κρίσεις πανικού είναι ότι αυτές οι κρίσεις μπορεί να βλάψουν την υγεία τους. Αν και τα συμπτώματα είναι τρομακτικά δεν αποτελούν άμεσο κίνδυνο για την υγεία όσων δεν αντιμετωπίζουν άλλα προβλήματα.

Τα γεγονότα που πυροδοτούν τις κρίσεις πανικού είναι : η μη δυνατότητα διαφυγής από πολυσύχναστους χώρους, ο φόβος για την απώλεια του ελέγχουν της συμπεριφοράς και το αίσθημα ντροπής που δημιουργείται μπορεί να προκαλέσει ιδιαίτερο άγχος και τελικά κρίση πανικού , η έλλειψη μη διαθέσιμης βοήθειας από ανθρώπους που εμπιστεύονται αποτελεί πηγή άγχους που μπορεί να οδηγήσει σε κρίση πανικού , η αμηχανία και η ντροπή που νιώθουν τα άτομα που παθαίνουν κρίσεις πανικού όταν βρίσκονται με ανθρώπους που δεν νιώθουν άνετα μπορούν να πυροδοτήσουν μια κρίση πανικού.

 Οι κρίσεις πανικού δεν έχουν ηλικία

Διαφορετικοί παράγοντες μπορούν να συμβάλλουν στην πρόκληση των κρίσεων πανικού τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά. Οι κρίσεις πανικού εμφανίζονται ξαφνικά και προκαλούν ιδιαίτερη αναστάτωση τόσο στο άτομο που το βιώνει όσο και στους γύρω του.

Όσον αφορά τα παιδιά, οι παράγοντες που οδηγούν στις κρίσεις πανικού είναι : τα υψηλά επίπεδα «άγχους αποχωρισμού» τα πρώτα χρόνια της ζωής λόγω της ανασφάλειας και του φόβου μην μείνουν μόνα. Ως αποτέλεσμα έχουμε την άρνηση να πάνε σχολείο, την δύσκολη κοινωνικοποίηση με τους συνομήλικους, κλάματα και γκρίνια με μεγάλη ευκολία. Τα παιδιά που βιώνουν τραυματικά γεγονότα όπως κακοποίηση, απώλεια γονιού είναι πιο ευάλωτα συναισθηματικά και διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν κρίση πανικού καθώς μεγαλώνουν.

Στους ενήλικες σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση των κρίσεων πανικού παίζει το άγχος, ο αρνητικός τρόπος σκέψης, η έλλειψη αυτοπεποίθησης, κάποιο σοβαρό γεγονός που έχει αποδιοργανώσει την ψυχολογία τους όπως επίσης και τραυματικά γεγονότα τα οποία μπορεί να υπάρχουν ασυνείδητα από την παιδική ηλικία. Συχνά τα παιδιά που εμφανίζουν κρίσεις πανικού έχουν ψυχρό και μη υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον. Θα πρέπει επίσης να διερευνηθεί εάν το παιδί έχει δεχτεί κακοποίηση.

Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες εμφανίζουν πιο συχνά κρίσεις πανικού απ’ ότι οι άντρες λόγω των αυξημένων υποχρεώσεων και της προσπάθειας να διατηρήσουν την ισορροπία ανάμεσα στην επαγγελματική και οικογενειακή ζωή.

Ιδιοσυγκρασιακοί παράγοντες σε συνδυασμό με την ύπαρξη έντονης ψυχολογικής πίεσης για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα αυξάνουν το γενικό επίπεδο σωματικής έντασης με αποτέλεσμα το άτομο να έχει αυξημένες πιθανότητες ώστε να πάθει κρίση πανικού. Η κρίση πανικού εμφανίζεται όταν το άτομο συνειδητά ή ασυνείδητα νιώθει απειλή και είναι ένας μηχανισμός που προστατεύει το σώμα από τον κίνδυνο που νιώθει.

Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους των ανθρώπων που παθαίνουν κρίσεις πανικού είναι ότι αυτές οι κρίσεις μπορεί να βλάψουν την υγεία τους. Αν και τα συμπτώματα είναι τρομακτικά δεν αποτελούν άμεσο κίνδυνο για την υγεία όσων δεν αντιμετωπίζουν άλλα προβλήματα.

Τα χαρακτηριστικά των κρίσεων πανικού είναι ταχυπαλμία, τρέμουλο, αίσθημα ασφυξίας, πνιγμού, φόβος απώλειας ελέγχου, φόβος θανάτου, ζαλάδα, τάση λιποθυμίας, εφίδρωση.

 Βία στις ανθρώπινες σχέσεις

 

Αίτια βίαιης συμπεριφοράς

Τα αίτια της βίαιης συμπεριφοράς έχουν ψυχολογική, κοινωνική και βιολογική προέλευση όπως χαμηλή νοημοσύνη, νευρολογικές και ψυχιατρικές διαταραχές, ορμονικές διαταραχές, διαταραχές του εγκεφάλου, τραύματα στο κεφάλι, βίαιες συμπεριφορές στην οικογένεια και στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο. Επίσης, συμβάλλουν αρνητικά οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, οι συγκρούσεις και η κακή επικοινωνία.
Οι άντρες είναι πιο επιρρεπής στις βίαιες συμπεριφορές, όπως και όσοι κάνουν χρήση ουσιών και αλκοόλ. Η πιθανότητα βίαιης συμπεριφοράς αυξάνεται ακόμα περισσότερο όταν συνδυάζεται ψυχιατρικό ιστορικό με χρήση ουσιών και αλκοόλ.
Ιστορικό σοβαρού επεισοδίου βίας όπως επίθεση η απειλή με όπλο ή σεξουαλική βία αποτελούν ιδιαίτερα επιβαρυντικοί παράγοντες για την πρόβλεψη μελλοντικών βίαιων περιστατικών.
Όταν η παιδική ηλικία χαρακτηρίζεται από ένα ασταθές και βίαιο περιβάλλον η εκδήλωση βίαιης συμπεριφοράς μελλοντική είναι σχεδόν δεδομένη. Η έλλειψη οικογένειας ή μη υποστήριξης από το οικογενειακό περιβάλλον ενδέχεται να αυξήσει την πιθανότητα για βία.
Επίσης, το άγχος της εργασίας ή της απώλειας της, αλλαγές στα οικονομικά είναι μερικοί στρεσογόνοι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν αλλαγές στη ζωή και την ψυχολογία με αποτέλεσμα συμπεριφορές εκτός ελέγχου που μπορεί να οδηγήσουν στη βία.
Οι ψυχικές διαταραχές που προδιαθέτουν για βίαιη συμπεριφορά είναι : η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας με βίαιο ιστορικό συμπεριφοράς, η μεταιχμιακή διαταραχή λόγω έντονων συναισθηματικών ξεσπασμάτων, ο σχιζοφρενής ασθενής επειδή βιώνει έντονες ψευδαισθήσεις, όποιος έχει κρίσεις πανικού λόγω των ακραίων αντιδράσεων, ο καταθλιπτικός ασθενής που κάνει σχέδια αυτοκτονίας.

 

Για να καταλάβουμε το θύμα θα πρέπει να γνωρίσουμε πρώτα τον θύτη και τα χαρακτηριστικά του. Ο θύτης λοιπόν σχεδόν ποτέ δεν εγκαταλείπει τον ρόλο του γιατί θα χάσει την «ισχύ» του, την δύναμη, την επιρροή που έχει και όλα τα χαρακτηριστικά που τον διατηρούν στο «θρόνο» του. Γνωρίζει ποιο είναι το σωστό, το πράττει και σε καμία περίπτωση δεν διαπραγματεύεται τις απόψεις και τις πράξεις του. 

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του θύτη ;

χειριστικός

καχύποπτος

έχει εξωπραγματικές προσδοκίες από τους άλλους

υποτιμά τους άλλους

όταν είναι με κόσμο θέλει να είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος

συχνά απορρίπτει τους άλλους

αδιαφορεί για τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων

καταδυναστεύει τους άλλους για να νιώθει δυνατός και σημαντικός

είναι παρορμητικός, ανυπόμονος και ευερέθιστος

εκφράζεται με ατελείωτους μονολόγους

προσβάλει και περιφρονεί

Όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά τα χρησιμοποιεί ανάλογα με τους ανθρώπους που συναναστρέφεται, σίγουρα με το θύμα που θα επιλέξει σε προσωπικό, επαγγελματικό ή φιλικό επίπεδο θα ξετυλίξει όλο του το μεγαλείο.

Ποιος είναι το θύμα ; Είναι ο θύτης του εαυτού του επειδή ήδη βλάπτει τον εαυτό του με διάφορους τρόπους πριν βρεθεί στην ζωή του ο θύτης του. Το θύμα δεν πιστεύει στις δικές του δυνάμεις, στις δυνατότητες και στα συναισθήματα που έχει, γι’ αυτό ταυτίζεται με τη «δύναμη» του θύτη. Ο θύτης για να διατηρεί το θύμα του σε εγρήγορση υπόσχεται ή αφήνει να εννοηθούν διάφορα πράγματα τα οποία δεν θα τα πραγματοποιήσει ποτέ, φροντίζει όμως να κατηγορήσει  το θύμα γι’ αυτό.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του θύματος ;

φροντίζει τις ανάγκες των άλλων και όχι του εαυτού του

θέλει να πιστεύει τις υποσχέσεις που του δίνονται

υποτάσσεται στις απαιτήσεις

συχνά νιώθει ενοχές

εντυπωσιάζεται εύκολα

για να ηρεμήσει καταφεύγει σε εθιστικές συμπεριφορές

δεν βάζει όρια

φοβάται να πει την άποψη του

εξιδανικεύει τον θύτη

φοβάται να ρισκάρει

Για να αλλάξει το θύμα και να απαλλαγεί από τον υποτακτικό του ρόλο  θα πρέπει να συνειδητοποιήσει το κακό που κάνει ο ίδιος στον εαυτό του και να ενεργοποιήσει τις εσωτερικές δυνάμεις οι οποίες πάντα υπάρχουν και θα τον οδηγήσουν να δουλέψει όλα τα στοιχεία  που επέτρεψαν σε κάποιον άλλον να του καθορίζει τη ζωή.

Ο νάρκισσος στη ζωή μας

Πρόκειται για έναν άνθρωπο που ασκεί γοητεία, προκαλεί ενθουσιασμό και δείχνει ιδιαίτερα γενναιόδωρος. Είναι αυτή η υπέροχη εικόνα πάντα αληθινή ;   

 Κατάθλιψη, συμπτώματα και τρόποι αντιμετώπισης

Η κατάθλιψη αποτελεί μια διαταραχή της διάθεσης με αποτέλεσμα ο άνθρωπος να αποκτήσει αρνητική εικόνα για τον εαυτό του. Ορισμένες μορφές κατάθλιψης είναι βαρύτερες από άλλες αν και σε όλες τις περιπτώσεις υπάρχει έντονη δυσφορία και εμφανίζονται σοβαρές δυσκολίες στην καθημερινή ζωή. Η προδιάθεση για κατάθλιψη μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι έχουμε μια σειρά από αρνητικές πεποιθήσεις για τον εαυτό μας οι οποίες έχουν διαμορφωθεί κατά την παιδική ηλικία. Υπάρχουν διάφορα πράγματα που μας προκαλούν απογοήτευση όπως τα εμπόδια στην επίτευξη στόχων, προβλήματα στις σχέσεις μας και προσωπικά συναισθήματα. Για να πούμε ότι κάποιος πάσχει από κατάθλιψη θα πρέπει να εμφανίζει τα περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα για τουλάχιστον δυο μήνες.

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης
• Κακή διάθεση χωρίς να υπάρχει σημαντικός λόγος
• Σημαντική μείωση του ενδιαφέροντος για τις καθημερινές δραστηριότητες
• Απώλεια δυνάμεων και ενεργητικότητας με αποτέλεσμα καθημερινό αίσθημα κόπωσης
• Αδυναμία συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων
• Ανησυχία και απαισιοδοξία για το μέλλον, σκέψεις θανάτου
• Αίσθημα αναξιότητας, ενοχής και χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Διαταραχές της όρεξης, στις περισσότερες περιπτώσεις έχουμε μεγάλη απώλεια κιλών σε μικρό χρονικό διάστημα
• Διαταραχές του ύπνου, δεν μπορούν να κοιμηθούν καθόλου ή έχουν ακανόνιστο ύπνο με αποτέλεσμα να ξυπνάνε τη νύχτα και να μη μπορούν να ξανακοιμηθούν.

Τρόποι αντιμετώπισης
• Ζητήστε βοήθεια, μην υποφέρετε σιωπηλά
• Ταξινομήστε τα προβλήματα σας και μην προσπαθείτε να κάνετε τα πάντα ταυτόχρονα
• Καταγράψτε σε ημερολόγιο τις σκέψεις σας ώστε να γίνουν πιο σαφείς και να μπορέσετε να τις εξετάσετε προσεκτικότερα
• Προσπαθήστε να αμφισβητήσετε τις αρνητικές σκέψεις και να αναπτύξετε νέους τρόπους συμπεριφοράς δείχνοντας κατανόηση και αγάπη στον εαυτό σας
• Προσπαθήστε να αναγνωρίσετε τα θέματα που πραγματικά σας προβληματίζουν όταν νιώθετε θυμό για τον εαυτό σας η για κάποιον άλλον
• Ασχοληθείτε με περισσότερες θετικές δραστηριότητες έστω και πιεστικά στην αρχή.

Παρότι οι απογοητεύσεις μας δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα, μπορούμε να μάθουμε να περιορίζουμε την αρνητική τους επίδραση ώστε να μην τις αφήνουμε να μας οδηγούν στον φαύλο κύκλο της κατάθλιψης.

 

Μήπως είμαι θύμα ;

Ο θύτης υπάρχει επειδή κάποιος είναι το θύμα του. Γιατί όμως υπάρχει το θύμα, ποια είναι η ψυχολογία και η συμπεριφορά του ;  Τι άνθρωπος είναι ο θύτης και πόσο επικίνδυνος είναι ;

Για να καταλάβουμε το θύμα θα πρέπει να γνωρίσουμε πρώτα τον θύτη και τα χαρακτηριστικά του. Ο θύτης λοιπόν σχεδόν ποτέ δεν εγκαταλείπει τον ρόλο του γιατί θα χάσει την «ισχύ» του, την δύναμη, την επιρροή που έχει και όλα τα χαρακτηριστικά που τον διατηρούν στο «θρόνο» του. Γνωρίζει ποιο είναι το σωστό, το πράττει και σε καμία περίπτωση δεν διαπραγματεύεται τις απόψεις και τις πράξεις του.  

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του θύτη ;

ü              χειριστικός

καχύποπτος

έχει εξωπραγματικές προσδοκίες από τους άλλους

υποτιμά τους άλλους

όταν είναι με κόσμο θέλει να είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος

συχνά απορρίπτει τους άλλους

αδιαφορεί για τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων

καταδυναστεύει τους άλλους για να νιώθει δυνατός και σημαντικός

είναι παρορμητικός, ανυπόμονος και ευερέθιστος

εκφράζεται με ατελείωτους μονολόγους

προσβάλει και περιφρονεί 

Όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά τα χρησιμοποιεί ανάλογα με τους ανθρώπους που συναναστρέφεται, σίγουρα με το θύμα που θα επιλέξει σε προσωπικό, επαγγελματικό ή φιλικό επίπεδο θα ξετυλίξει όλο του το μεγαλείο.

 Ποιος είναι το θύμα ; Είναι ο θύτης του εαυτού του επειδή ήδη βλάπτει τον εαυτό του με διάφορους τρόπους πριν βρεθεί στην ζωή του ο θύτης του. Το θύμα δεν πιστεύει στις δικές του δυνάμεις, στις δυνατότητες και στα συναισθήματα που έχει, γι’ αυτό ταυτίζεται με τη «δύναμη» του θύτη. Ο θύτης για να διατηρεί το θύμα του σε εγρήγορση υπόσχεται ή αφήνει να εννοηθούν διάφορα πράγματα τα οποία δεν θα τα πραγματοποιήσει ποτέ, φροντίζει όμως να κατηγορήσει  το θύμα γι’ αυτό.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του θύματος ;

φροντίζει τις ανάγκες των άλλων και όχι του εαυτού του

θέλει να πιστεύει τις υποσχέσεις που του δίνονται

υποτάσσεται στις απαιτήσεις

συχνά νιώθει ενοχές

εντυπωσιάζεται εύκολα

για να ηρεμήσει καταφεύγει σε εθιστικές συμπεριφορές

δεν βάζει όρια

φοβάται να πει την άποψη του

εξιδανικεύει τον θύτη

φοβάται να ρισκάρει

Για να αλλάξει το θύμα και να απαλλαγεί από τον υποτακτικό του ρόλο  θα πρέπει να συνειδητοποιήσει το κακό που κάνει ο ίδιος στον εαυτό του και να ενεργοποιήσει τις εσωτερικές δυνάμεις οι οποίες πάντα υπάρχουν και θα τον οδηγήσουν να δουλέψει όλα τα στοιχεία  που επέτρεψαν σε κάποιον άλλον να του καθορίζει τη ζωή.

                         

 

Αντιμετωπίζεται το κοινωνικό άγχος ;

 

Όλοι μας κάποια στιγμή έχουμε βιώσει στη ζωή μας κοινωνικό άγχος. Όταν όμως το άγχος αρχίζει να βιώνεται όλο και πιο συχνά και σε περισσότερες καταστάσεις τότε μπορεί να ονομαστεί  «διαταραχή κοινωνικού άγχους». Το κοινωνικό άγχος βιώνεται είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα σε πολλές καταστάσεις της ζωής μας, προκαλεί ένταση, ανησυχία και φόβο για καταστάσεις στις οποίες εμπλέκονται και άλλοι άνθρωποι.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική  Ένωση «το κοινωνικό άγχος είναι ένας έντονος και επίμονος φόβος έναντι μιας ή περισσότερων κοινωνικών καταστάσεων κατά τη διάρκεια των οποίων το άτομο είναι εκτεθειμένο σε γνωστούς ή άγνωστους ανθρώπους. Φοβάται ότι θα ενεργήσει με έναν τρόπο που θα είναι ταπεινωτικός και θα τον φέρει σε αμηχανία». Με λίγα λόγια το κοινωνικό άγχος είναι ο φόβος που έχουμε για το τι θα σκεφτούν οι άλλοι για μας.

Οι κοινωνικές καταστάσεις τις οποίες φοβούνται τα άτομα με τη διαταραχή κοινωνικού άγχους είναι : η δημόσια ομιλία, η συζήτηση με αγνώστους, η έκφραση της προσωπική άποψη, η συζήτηση με προϊσταμένους ή με εκπροσώπους άλλων μορφών εξουσίας.  Συνηθισμένες συμπεριφορές τους είναι να   απορρίπτουν  προσκλήσεις σε κοινωνικές εκδηλώσεις, να  μην συζητούν για τα προσωπικά τους, να μην τρώνε δημόσια, να φοβούνται να χρησιμοποιήσουν τις δημόσιες τουαλέτες , να αποφεύγουν να είναι το κέντρο της προσοχής.

Η διαταραχή του κοινωνικού άγχους δεν προκαλείται από έναν και μόνο παράγοντα, αλλά είναι το αποτέλεσμα ενός συνδυασμού παραγόντων όπως η κληρονομικότητα, οι εμπειρίες και την οικογένεια και από την ευρύτερη κοινωνία.

Πώς η σκέψη λειτουργεί εναντίον ;

Όταν υπάρχει ισχυρός εξωτερικός έλεγχος ,  τα άτομα με διαταραχή κοινωνικού άγχους είναι σε μεγάλο ποσοστό αγχώδεις και καταθλιπτικοί. Η σκέψη τους λειτουργεί πάντα υπέρ των άλλων με αποτέλεσμα να πιστεύουν ότι οι άλλοι είναι περισσότεροι ικανοί και άξιοι ώστε να μπορούν να ελέγχουν τι θα συμβεί.

Όταν έχουν υπερβολικές απαιτήσεις από τον εαυτό τους όσον αφορά τη συμπεριφορά τους  σε χώρο με πολλά άτομα .Εκείνες τις στιγμές απαιτούν από τον εαυτό τους να μην προσβάλλουν τους άλλους, να έχουν πάντα καλούς τρόπους, να είναι σωστά ντυμένοι και να συμπεριφέρονται άψογα.  Συνήθως  οι προσδοκίες που έχουν από τον εαυτό τους είναι υπερβολικές με αποτέλεσμα να απογοητεύονται και να νιώθουν άσχημα στο τέλος.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση αποτελεί χαρακτηριστικό των ανθρώπων με κοινωνικό άγχος, που σημαίνει ότι αμφιβάλλουν ότι έχουν επαρκείς κοινωνικές δεξιότητες ή ότι διαθέτουν την ικανότητα να κάνουν μια σύντομη συζήτηση. Ακόμα κι’ αν η συζήτηση ήταν επιτυχημένη δεν πιστεύουν ότι θα έχει θετικό αποτέλεσμα αλλά ότι θα απορριφθούν από τα άλλα άτομα.

 

Προκειμένου να διαγνωσθεί η διαταραχή κοινωνικού άγχους σε ένα άτομο, θα πρέπει να πληρούνται τα παρακάτω κριτήρια:

           Το άτομο θα πρέπει να αντιλαμβάνεται ότι ο φόβος του είναι υπερβολικός και πως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα φοβόντουσαν σε αντίστοιχες καταστάσεις.

           Η διαταραχή του κοινωνικού άγχους να επηρεάζει σημαντικούς τομείς της ζωής του ατόμου όπως η εργασία, το σχολείο.

           Το άτομο αποφεύγει τις καταστάσεις που του προκαλούν άγχος ή από τις οποίες υποφέρει.

 

Εκτός από το ψυχολογικό επίπεδο η διαταραχή κοινωνικού άγχους έχει επιπτώσεις και σε σωματικό επίπεδο. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι ταχυκαρδία, ναυτία, κόμπος στο λαιμό, πόνος στο στήθος, θολή όραση, πονοκέφαλος, έξαψη, ρίγος, κοκκίνισμα.

Πως μπορώ να βοηθήσω τον εαυτό μου ;

Αποφεύγω την αποφυγή

Κάθε φορά που αποφεύγεις μια κατάσταση που σε αγχώνει ανταμείβεις το άγχος σου και την κάνεις χειρότερη. Ενώ όταν αποφασίσεις να  αντιμετωπίσεις το άγχος σου , έχεις την ευκαιρία να υποτάξεις τους φόβους σου.

Αντιμετώπισε μια αύξηση του άγχους ως ευκαιρία

Τα άτομα που αντιμετωπίζουν ως ευκαιρία παρά ως απειλή μια κατάσταση  η οποία προκαλεί άγχος  σημειώνουν την πιο γρήγορη πρόοδο γιατί βιώνουν την κατάσταση ως ευκαιρία και όχι ως απειλή.

Αντάμειψε τον εαυτό σου για την επιτυχία

Για την αντιμετώπιση του κοινωνικού άγχους χρειάζεται θάρρος και δύναμη, η οικογένεια και οι φίλοι μπορούν να αποτελέσουν στήριγμα και πηγή ενθάρρυνσης. Επίσης, είναι σημαντικό να επιβραβεύεις τον εαυτό σου για κάθε μια επιτυχία σου.

Ο καθένας μπορεί να απελευθερώσει τις δυνατότητες του και να νικήσει τους φόβους του αρκεί να είναι αποφασισμένος να αντιμετωπίσει τον ίδιο του τον εαυτό .

 Πως η κατάθλιψη επηρεάζει την συμπεριφορά μας ;

Όταν μας κυριεύει η κατάθλιψη ασχολούμαστε με πολύ λιγότερες δραστηριότητες σε σύγκριση με πριν και ειδικότερα με πολύ λιγότερες θετικές δραστηριότητες. Οι δραστηριότητες που πριν την κατάθλιψη ήταν ευχάριστες τώρα είναι μαρτυρικές, ο καταθλιπτικός θέλει να κρυφτεί και σταδιακά αποσύρεται από όσα πριν ήταν φυσιολογικά. Επίσης, αποφεύγει συγγενείς, φίλους και επαγγελματικούς συνεργάτες λόγω της πιθανής σύγκρουσης που μπορεί να δημιουργηθεί.

Αρκετές φορές νιώθουν την επιθυμία να φύγουν χωρίς όμως να τους είναι ξεκάθαρο που θέλουν να πάνε και τι θέλουν να κάνουν.

Αλλαγή συμπεριφοράς

- Οργανώνω τις καθημερινές δραστηριότητες και πάω βήμα - βήμα.

- Κάθε μέρα θα έχω ως στόχο μια μικρή θετική δραστηριότητα.

- Πείθω τον εαυτό μου ότι μπορώ να φέρω εις πέρας κάποιες δραστηριότητες.

- Όταν ο εαυτός μου λέει ότι δεν μπορώ να τα καταφέρω τον αμφισβητώ κάνοντας ένα μικρό βήμα.

- Θέτω ως στόχο να μην κάθομαι στο κρεβάτι παρά μόνο για να ξεκουραστώ.

- Όταν πρόκειται να κάνω μια δραστηριότητα δεν σκέφτομαι τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσω.

            Πως ο νάρκισσός χειραγωγεί το θύμα του ;

 Ο νάρκισσος αρχικά δεν εκδηλώνει την πραγματική του συμπεριφορά αλλά δείχνει ενδιαφέρον, συμπεριφέρεται όμορφα και δείχνει ότι έχει συναισθήματα. Στη συνέχεια όμως μεταβιβάζει στο θύμα του συναισθήματα άγχους, αδυναμίας, ενοχών και επίσης ιδιαίτερα έντονα συναισθήματα εξάρτησης και παραίτησης. Η μεταβίβαση των συναισθημάτων έχει ως αποτέλεσμα το θύμα να νιώθει ευθύνες και αρνητικά συναισθήματα που έχουν προκληθεί εσκεμμένα από τον νάρκισσο.

Στόχος του νάρκισσου είναι να καταπατήσει κάθε συναίσθημα αυτοεκτίμησης του θύματος με οποιονδήποτε τρόπο όπως λεκτική, σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση. Ο νάρκισσος φροντίζει με πειστικό τρόπο να ξυπνήσει τον φόβο του θύματος του ώστε να πιστέψει ότι δεν θα μπορέσει να επιβιώσει μακριά του έστω κι' αν έχει οικονομική ανεξαρτησία. Προσβάλλει το θύμα, το μειώνει και στο επόμενο βήμα "προσφέρει" "αγάπη" και "προστασία". Αυτή η αντίφαση στην συμπεριφορά του νάρκισσου δημιουργεί τελικά ενοχές στο θύμα με αποτέλεσμα σταδιακά καταλήγει να αισθάνεται ανήμπορος .

Το θύμα πάσχει συνήθως από αγχώδεις και φοβικές διαταραχές με αποτέλεσμα να είναι το ιδανικό άτομο που θα μπορέσει να χειραγωγήσει ο νάρκισσος. Η αδυναμία που νιώθει, οδηγεί το θύμα να αναζητήσει συμπαραστάτες - καθοδηγητές και τελικά να παγιδευτεί σε μια μακροχρόνια σχέση με προσβολές, ανασφάλειες, έλλειψη αυτοπεποίθησης, ψυχολογικά και πιθανόν και ψυχοσωματικά προβλήματα.

 Παράγοντες αποτυχίας ενηλίκων

Οι παράγοντες που επηρεάζουν την αποτυχία των ενηλίκων σε διάφορους τομείς δημιουργούνται σταδιακά από την παιδική ηλικία και είναι :

- Ο επικριτικός γονιός στη διάρκεια της παιδικής και εφηβικής ηλικίας.

- Η σύγκριση με τα αδέλφια, τα συναισθήματα μειονεξίας που δημιουργούνται στο παιδί αποτελούν τροχοπέδη για μελλοντικές προσπάθειες.

- Οι μαθησιακές δυσκολίες και η φτωχή μνήμη αποτελούν παγίδες αποτυχίας που θα επηρεάσουν την ενήλικη ζωή.

- Οι ιδιαίτερα επιτυχημένοι επαγγελματικά γονείς και τα υψηλά στάνταρ που δημιουργούνται μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την προσπάθεια των παιδιών.

- Η έλλειψη ενδιαφέροντος των γονέων ή η ανταγωνιστική συμπεριφορά μπορεί να υπονομεύσει την επιτυχία των παιδιών ως ενήλικες.

- Παιδιά χωρίς όρια και περιορισμούς από την οικογένεια θα έχουν δυσκολίες ως ενήλικες στην ανάληψη ευθυνών και στην αυτοκυριαρχία.

- Η καταγωγή από ξένες χώρες ή το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο της οικογένειας μπορεί να δημιουργήσει στα παιδιά.

 Οριακή διαταραχή προσωπικότητας

Χαρακτηρίζεται από το ανασφαλές "εγώ", την αστάθεια στη συναισθηματική διάθεση και στις διαπροσωπικές σχέσεις. Η παρορμητικότητα αποτελεί ένα μόνιμο στοιχείο του ανθρώπου με οριακή διαταραχή σε ότι και να κάνει. Τα συναισθήματα παρουσιάζουν έντονη εναλλαγή και κυριαρχούν τα συναισθήματα απελπισίας, οργής, ζήλειας, άγχους, κατάθλιψης. Βιώνει έντονα το άγχος της απόρριψης, της μοναξιάς, της αποτυχίας με αποτέλεσμα υπερβολική συμπεριφορά που μπορεί να καταλήξει σε αυτοτραυματισμούς. Οι αυτοτραυματισμοί γίνονται με στόχο την μείωση του άγχους ,την αυτοτιμωρία ή ακόμη και του χειρισμού των άλλων.

Στις διαπροσωπικές σχέσεις που έχει το άτομο, τα συναισθήματα εναλλάσσονται με μεγάλη ταχύτητα και από την εξιδανίκευση για ένα πρόσωπο περνάει εύκολα στην υποτίμηση. Τα εναλλασσόμενα συναισθήματα είναι ο λόγος των ασταθών, χαοτικών και περιστασιακών διαπροσωπικών σχέσεων.

Οι εναλλαγές των συναισθημάτων απευθύνονται τόσο στους άλλους όσο και στον εαυτό τους.

Η παρορμητικότητα που χαρακτηρίζει τα άτομα με οριακή διαταραχή προσωπικότητας συμβάλλει σε αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, υπερβολικά έξοδα, επικίνδυνη οδήγηση και καταχρήσεις.

Η εικόνα που έχει το άτομο για τον εαυτό του είναι ως μη αποδεκτό, αδύναμο, ευαίσθητο και μοναχικό. Οι άλλοι βλέπουν ένα άτομο επικίνδυνο, ασταθές, που απορρίπτει τους άλλους, τους κακομεταχειρίζεται και στο οποίο δεν μπορούν να έχουν εμπιστοσύνη.

 Δραματική διαταραχή προσωπικότητας

Η συγκεκριμένη διαταραχή προσωπικότητας έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την υπερβολική επιζήτηση της προσοχής και του συναισθήματος. Τα άτομα που πάσχουν από αυτή τη διαταραχή χαρακτηρίζονται από υπερβολικά συναισθήματα άγχους, ζήλιας οργής, θλίψης και υπερηφάνειας. Η συμπεριφορά τους έχει επίσης υπερβολικά στοιχεία πρόκλησης με στόχο να είναι το επίκεντρο της προσοχής ώστε να μπορέσουν να αποφύγουν το άγχος που βιώνουν από τον φόβο της εγκατάλειψης. Ακολουθούν απόλυτα τα συναισθήματα τους χωρίς να μπορούν να τα ελέγξουν και πολλές φορές η εκδήλωση των συναισθημάτων είναι τόσο ακραία που δίνει της εντύπωση της υστερίας.

Τα συναισθήματα που προκαλούν στους άλλους είναι αντιφατικά, από τη μια είναι ευχάριστα και διασκεδαστικά άτομα και από την άλλη είναι πολύ κουραστικά επειδή επιζητούν συνέχεια την προσοχή.

Προσέχουν σε υπερβολικό βαθμό την εξωτερική τους εμφάνιση και τον τρόπο ομιλίας τους ο οποίος είναι θεατρικός και εντυπωσιακός με σκοπό να προσελκύσουν και να "καθηλώσουν τους θαυμαστές τους". Θεωρούν ότι η επιτυχία σχετίζεται με την ικανότητα τους να εντυπωσιάζουν μέσω της εμφάνισης και της συμπεριφοράς αλλά βαθύτερα κρύβονται συνεχείς αλλαγές διάθεσης, ματαίωσης, μελαγχολίας και θυμού.

 Πως οι ψυχικές διαταραχές των γονέων επηρεάζουν τα παιδιά

Ένα μεγάλο ποσοστό των παιδιών των οποίων οι γονείς παρουσιάζουν διαταραχές όπως κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν στη διάρκεια της παιδικής και της εφηβικής ηλικίας διάφορα προβλήματα όπως αποκλίνουσα συμπεριφορά, διαπροσωπικές δυσκολίες και προβλήματα προσκόλλησης.

Οι μητέρες με κατάθλιψη χαρακτηρίζονται αρνητική συναισθηματική διάθεση, κριτική συμπεριφορά, απορριπτική στάση, μειωμένη ευαισθησία στις ανάγκες των παιδιών και ακατάλληλες τεχνικές πειθαρχίας. Σύμφωνα με έρευνες, η κατάθλιψη της μητέρας είναι παράγοντας που ξεκινάει να επιδρά στο παιδί από τον πρώτο χρόνο της ζωής και κορυφώνεται με τα προβλήματα συμπεριφοράς στην εφηβεία τα οποία θα είναι δύσκολα να ελεγχθούνε.

Η αποκλίνουσα γονεική συμπεριφορά όταν συνδυάζεται με κατάθλιψη αποτελεί τροχοπέδη στην ενίσχυση των δεξιοτήτων των παιδιών επίλυσης προβλημάτων, συναισθηματικής ικανότητας και ελέγχου. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα παιδιά θα παρουσιάσουν ανεπαρκή κοινωνική λειτουργικότητα και πιο σπάνια κατάθλιψη.

Επίσης, έρευνες έδειξαν ότι η αγοραφοβία και η αποφευκτική συμπεριφορά των γονέων επηρεάζουν σημαντικά τα παιδιά λόγω της μίμησης των συμπεριφορών από πολύ ισχυρά πρότυπα.

Οι μητέρες οι οποίες παρουσιάζουν διαταραχές πρόσληψης τροφής εκδηλώνουν ανεπαρκή και αρνητικά συναισθήματα προς το παιδί με αποτέλεσμα έντονες συγκρούσεις και κάποιες φορές εκδήλωση ψυχιατρικών διαταραχών.

Τέλος, η χρήση ουσιών και αλκοόλ από τους γονείς αποτελεί έναν επιπλέον επιβαρυντικό παράγοντα στη σχέση με τα παιδιά. Ο συγκεκριμένος γονιός είναι ανεπαρκής όσον αφορά το παιδία του επειδή είναι μια χαοτική προσωπικότητα η οποία συνυπάρχει συχνά με ψυχιατρική διαταραχή.

 Μετατραυματική διαταραχή μετά την πυρκαγιά

Όσοι άνθρωποι βίωσαν πρόσφατα από πολύ κοντά τις πυρκαγιές έχουν πιθανότητες να εμφανίσουν μετατραυματική διαταραχή ή μετατραυματικό στρες επειδή έχουν εκτεθεί σε ακραίες συνθήκες άγχους και πανικού. Περισσότερες πιθανότητες έχουν όσοι εμφάνισαν στο παρελθόν αγχώδεις διαταραχές, νευρώσεις, κατάθλιψη, ψυχαναγκαστικές διαταραχές, ψυχοσωματικές ενοχλήσεις, εξαρτήσεις από ουσίες ή αλκοόλ.

Ο άνθρωπος που βιώνει την πυρκαγιά αισθάνεται παγιδευμένος και νιώθει ότι κινδυνεύει ακόμα και αρκετό χρόνο μετά.

Η μετατραυματική διαταραχή απαιτεί μακροχρόνια θεραπεία.

 Κοινωνικό άγχος και αποφυγή

Η αποφυγή στο κοινωνικό άγχος έχει δύο διαστάσεις : να μην κάνει κάποιος κάτι επειδή τον φοβίζει ή να κάνει αυτό που φοβάται με τέτοιον τρόπο ώστε να μείνει μακριά από τις δυσάρεστες πλευρές της κατάστασης που του προκαλεί το άγχος.

Η συμπεριφορά αποφυγής είναι μια ξεχωριστή διάσταση του άγχους και αποτελεί μια αποτελεσματική λύση με μικρή διάρκεια. Η αποφυγή κάποιας αγχωτικής κατάστασης μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα σε μια γενικότερη μορφή αποφυγής πολλών καταστάσεων λόγω της άμεσης ανακούφισης που προσφέρει η αποφυγή. Η αίσθηση ανακούφισης αποτελεί αρχικά την "ανταμοιβή" η οποία θα δώσει στην συνέχεια σειρά στις τύψεις. Το άτομο δεσμεύεται στον εαυτό του ότι την επόμενη φορά δεν θα επαναλάβει το ίδιο, γεγονός το οποίο δεν θα τηρήσει και ο φαύλος κύκλος του άγχους και της αποφυγής συνεχίζεται.

Όταν το άτομο αγχώνεται έχουμε την αλληλεπίδραση τριών διαστάσεων του άγχους: σωματική διάσταση, γνωστική και συμπεριφορική. Μια αύξηση ή μείωση στη μια διάσταση μπορεί να προκαλέσει αυξήσεις ή μειώσεις στις άλλες δυο.

Η παρατήρηση και η αναγνώριση των συμπτωμάτων από το άτομο αποτελεί ένα μικρό βήμα για την καταπολέμηση του κοινωνικού άγχους και της αποφυγής. Η κατανόηση των αντιδράσεων στο άγχος και η παρακολούθηση των συμπτωμάτων θα βοηθήσουν ακόμα περισσότερο την συνειδητοποίηση των παραγόντων του κοινωνικού άγχους και της αποφυγής ώστε σταδιακά να ξεκινήσει η εξάλειψη τους.

 Κρίσεις πανικού

Το βασικό χαρακτηριστικό των κρίσεων πανικού είναι οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις που συνοδεύονται από επίμονη ανησυχία και φόβο του ατόμου μήπως ξανασυμβούν σε συνδυασμό με φόβο για την υγεία (π.χ. μήπως τρελαθεί, μήπως πεθάνει, μήπως έχει καρκίνο κπλ).

Συνήθως οι κρίσεις πανικού εμφανίζονται ξαφνικά, κορυφώνονται σε λίγα λεπτά και διαρκούν από πέντε λεπτά μέχρι μισή ώρα. Τα άτομα που παθαίνουν τις κρίσεις πανικού νιώθουν ότι η διάρκεια τους είναι μεγαλύτερη επειδή εκλαμβάνουν τα ηπιότερα συμπτώματα ως μέρος των κρίσεων.

Τα συμπτώματα των ατόμων που παθαίνουν κρίσεις πανικού είναι εφίδρωση, τρέμουλο, έντονος τρόμος, ναυτία, αίσθημα πνιγμού, φόβος θανάτου, φόβος απώλειας ελέγχου, αστάθεια, ζάλη.

Η αρχική ηλικία εμφάνισης των κρίσεων πανικού μπορεί να είναι η εφηβεία όμως είναι πιθανό να πρωτοεμφανισθεί και στην ηλικία των 40 ετών.

Στις περισσότερες περιπτώσεις η πορεία των κρίσεων πανικού είναι μακροχρόνια με υφέσεις και εξάρσεις.

Η συχνότητα και η βαρύτητα των κρίσεων πανικού ποικίλλει , υπάρχουν άτομα που εμφανίζουν κρίσεις πανικού σε καθημερινή βάση, άλλοι μια φορά την εβδομάδα και άλλοι πιο αραιά. Οι κρίσεις πανικού μιμούνται πολλές οργανικές διαταραχές και για το λόγο αυτό τα άτομα επισκέπτονται πολλούς γιατρούς και κάνουν πολυάριθμες εξετάσεις.

Συνήθως τα άτομα που παθαίνουν κρίσεις πανικού αναπτύσσουν φόβο και νευρικότητα ανάμεσα στις κρίσεις με αποτέλεσμα να εμφανίζουν αγοραφοβία. Το άτομο πρώτα εμφανίζει τις κρίσεις πανικού, μετά αναπτύσσει το φόβο ότι θα ξανασυμβεί (άγχος αναμονής) και στη συνέχεια αρχίζει να αποφεύγει να βγαίνει μόνος του έξω ή να πηγαίνει σε συγκεκριμένα μέρη.

Η αιτιολογία των κρίσεων πανικού είναι ακόμα ένα θέμα προς διερεύνηση. Σύμφωνα με έρευνες οι παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση των κρίσεων πανικού είναι η κληρονομικότητα, νευροβιολογικές διαταραχές , ψυχολογικοί παράγοντες όπως το άγχος, το μετατραυματικό στρες, οι ενδοψυχικές συγκρούσεις στη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Συνολικά, με τις κρίσεις πανικού έχουν ασχοληθεί επιστήμονες από διαφορετικούς κλάδους: ιατρική, βιολογία, νευροεπιστήμες , ψυχολογία, παιδαγωγικά.

Η θεραπεία των κρίσεων πανικού είναι συνήθως μακροχρόνια, περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία και φαρμακευτική αγωγή ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς.

 Ναρκισσιστική προσωπικότητα

 Τα άτομα που παρουσιάζουν την ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας χαρακτηρίζονται από έντονη αίσθηση μεγαλείου, σπουδαιότητας, έντονη ανάγκη θαυμασμού, υπερεκτιμούν τις ικανότητες και τα επιτεύγματα τους, ενώ συνήθως υποτιμούν τις ικανότητες και τα επιτεύγματα των άλλων. Συχνά πιστεύουν ότι έχουν απεριόριστες δυνατότητες, δύναμη, και ομορφιά. Επειδή πιστεύουν ότι είναι ξεχωριστά άτομα με μοναδικές δυνατότητες επιζητούν την παρέα σπουδαίων ατόμων που θεωρούν ότι είναι αντίστοιχου επιπέδου.

Οι νάρκισσοι έχουν έντονη ανάγκη από θαυμασμό και έπαινο επειδή η αυτοπεποίθηση τους είναι τελείως επιφανειακή. Συχνά πληγώνονται, νιώθουν ταπεινωμένοι και αντιδρούν έντονα όταν οι άλλοι τους ασκούν κριτική.

Λόγω της αίσθησης μεγαλείου που αισθάνονται συμπεριφέρονται σε πολλές περιστάσεις υπεροπτικά δείχνοντας έλλειψη σεβασμού και ευαισθησίας στις ανάγκες των άλλων ενώ πολλές φορές εκμεταλλεύονται τους άλλους. Η έλλειψη ενσυναίσθησης τους κάνει να μιλούν συνέχεια για τον εαυτό τους, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, για τα μελλοντικά τους σχέδια με αποτέλεσμα οι άλλοι να αντιλαμβάνονται αυτές τις συμπεριφορές ως αδιαφορία και ψυχρότητα.

Στον επαγγελματικό τομέα πολλές φορές διστάζουν να προχωρήσουν λόγω του ρίσκου και του φόβου της αποτυχίας βρίσκοντας διάφορες δικαιολογίες και κατηγορώντας τους άλλους.  Στις προσωπικές τους σχέσεις αντιμετωπίζουν επίσης προβλήματα επειδή απαιτούν σε μόνιμη βάση, θεωρούν ότι έχουν δικαιώματα, έχουν την ανάγκη μόνιμου θαυμασμού ενώ οι ίδιοι δεν προσφέρουν τα αντίστοιχα.

 

 Γιατί επιμένει η κατάθλιψη ;

- Ο άνθρωπος με κατάθλιψη δεν εκτιμά τα μικρά βήματα που κάνει και περιμένει το θαύμα για να νιώσει ότι έκανε πρόοδο

- Συγκρίνει τι έκανε στη ζωή του όταν δεν είχε κατάθλιψη με το τώρα, οπότε ότι κάνει σήμερα το θεωρεί ασήμαντο

- Συγκρίνει τον εαυτό του με όσους δεν έχουν κατάθλιψη και το γεγονός ότι πρέπει να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια έχει ως αποτέλεσμα να εγκαταλείψει την προσπάθεια

- Θεωρεί ότι ο οποιοσδήποτε μπορεί να κάνει ότι και ο ίδιος, επομένως το αποτέλεσμα δεν έχει αξία

- Έχει εμμονή με τα αρνητικά γεγονότα και συμπεριφορές

- Δεν πιστεύει ότι οι άλλοι εκτιμούν τις θετικές του πράξεις και τα θετικά στοιχεία του χαρακτήρα του.

 Αρνητικοί τρόποι αντιμετώπισης της ψυχολογικής πίεσης

- Απογοητεύομαι και εγκαταλείπω την προσπάθεια όταν συναντώ εμπόδια

- Περιμένω οι άλλοι να με βοηθήσουν

- Αποφεύγω τις καταστάσεις που μου προκαλούν δυσφορία

- Έχω ένταση και εκνευρίζομαι όταν δεν καταφέρνω κάτι άμεσα

- Καταναλώνω αλκοόλ, ναρκωτικές ουσίες, φάρμακα για να αμβλύνω τα δυσάρεστα συναισθήματα.

Τι θα πρέπει να κάνω ώστε να έχω μια σταθερή αλλαγή ;

- Θα δεσμευτώ για την αλλαγή, θα γράψω όλα τα πλεονεκτήματα από τις αλλαγές στη ζωή μου

- Θα κάνω έναν κατάλογο με οτιδήποτε υπονομεύει τις προσπάθειες μου

- Τα πισωγυρίσματα που θα παρουσιαστούν είναι στα πλαίσια των αλλαγών και δεν θα σταματήσουν την προσπάθεια μου

- Θα επιλέξω έναν υποστηρικτικό άνθρωπο που θα με βοηθήσει στην προσπάθεια μου.